'Ik knap er echt van op'
Project met coach Positieve Gezondheid in De Wijert
De âcoach positieve gezondheidâ, het is een mondvol. Maar ze heet gewoon Marieke van Dijk en helpt mensen uit De Wijert en Helpman die eenzaam zijn of ergens anders hulp bij nodig hebben. Een van de mensen die door een huisarts naar haar werd doorgestuurd is Joke Knevelman. De 80 is ze al gepasseerd, maar mevrouw Knevelman houdt absoluut niet van een hele dag alleen thuis zitten.
Joke Knevelman woont met haar hondje Robbie in een kleine benedenwoning. Ze manoeuvreert in de krappe kamers behendig met haar rollator tussen de meubels door. In de woonkamer hangen haar eigen tekeningen en schilderijen aan de muur. âGeestelijk gaat het nog goed, maar lichamelijk wil het soms niet. Ik heb veel pijn nadat ik een keer ben gevallen. Ik ben twee keer geopereerd, en toen nog een keer omdat het niet goed was gegaan. Het is alweer elf jaar geleden, maar het is nog steeds ellende.â
De coach positieve gezondheid is een project van de gemeente Groningen in De Wijert. Artsen van Huisartsen Helperplein, waar vier praktijken onder één dak zitten, doen mee. Zij kunnen patiënten met vragen op het gebied van hun welzijn naar Marieke van Dijk doorsturen. Die kan dan bij iemand thuis langskomen, of een uurtje praten in de huisartspraktijk.
Deelnemende huisarts Heike Heineman is blij met een coach in huis. âHet is voor ons makkelijk om even te overleggen en er is zo betere samenwerking tussen de zorg en de gemeente. Ik heb gezien dat het in individuele gevallen veel goeds kan brengen. Marieke is geen anoniem loket. Dat werkt echt beter.â
Mevrouw Knevelman weet nog hoe het contact met coach Marieke vorig jaar begon: âIk legde de huisarts voor waar ik tegenaan loop, dat ik een beetje alleen ben en bepaalde dingen niet goed meer kan. Toen zijn er allerlei mensen ingeschakeld, zoals de ergotherapeut en Marieke. Met haar heb ik het gehad over de mogelijkheden.â
Creatieve workshop
Marieke biedt niet alleen een luisterend oor, ze heeft ook korte lijntjes met het wijkteam, bewonersinitiatieven en vrijwilligersorganisaties in De Wijert. Volgens huisarts Heike staat of valt het succes van de coach hiermee. âDe coach moet een goede kennis van de wijk en de sociale organisaties hebben. Plus een sociaal mens zijn die makkelijk kan verbinden, maar ook de eigen taak kan afbakenen en na dat duwtje in de rug de persoon het weer zelf laat doen.â
Omdat mevrouw Knevelman graag creatief bezig is, stelde Marieke â in samenspraak met cultuurcoach Kitty Boon â voor om naar de creatieve workshop van Eline Stalman, docent Beeldende Kunst bij VRIJDAG te gaan in Multifunctioneel Centrum De Wijert & Helpman.
âIk vond het hartstikke leuk de eerste keer. Het was niet spannend, het werkte juist heel ontspannend. Eline is een heel relaxed type, een lief mensâ, vertelt mevrouw Knevelman, terwijl hondje Robbie ligt te snurken. Tijdens de eerste workshop maakte ze een mooie krijttekening van een bos bloemen. De paars met oranje vaas knalt van het zwarte papier af. Voor de feestdagen ontwierp ze kerstkaarten, die ter plekke werden gezeefdrukt.
De pijn vergeten
Voor mevrouw Knevelman is het samen schilderen of tekenen een fijne toevoeging aan haar leven. De andere deelnemers aan de workshop praat ze niet per se mee. âIk ben niet zoân prater dan, want ik kan geen twee dingen tegelijkâ, vertelt ze lachend. Het is voor haar twintig minuten lopen achter de rollator naar het MFC. Een tocht die ze er graag voor over heeft. âAnders blijf je niet bij. Ik knap er ook echt wel van op, soms vergeet ik de pijn even. Het stimuleert ook dat je met elkaar bent.â
Al 27 jaar woont mevrouw Knevelman nu in de benedenwoning. Ze heeft daar alles dichtbij: supermarkten, de huisarts en nu ook de workshop in het MFC. In een mandje in haar woonkamer bewaart ze al haar tekeningen en schilderijen. âDie feestdagenkaartjes zijn wel aardig gelukt, dacht ikâ, aldus de kunstenaar. âIk had vroeger een kantoorbaan, maar ik deed dit soort dingen altijd al. Ik maakte ook mijn eigen kleding, zoals mantelpakjes.â
Geen internet
Zonder Marieke had mevrouw Knevelman deze workshop niet gevonden. Er komt geen briefje over in de bus en een computer kan niet iedereen op die leeftijd gebruiken. âHet lukt wel een beetje hoor, maar ik vind er helemaal niksâ, voegt mevrouw toe. De workshop is voor alle deelnemers gratis en vaak beter bereikbaar dan cursussen in de binnenstad. Ook de gesprekken met coach Marieke zijn voor de patiĂ«nten gratis. âWat het oplevert is niet altijd meetbaarâ, vertelt Marieke, âmaar ik help mensen een drempel over om bij de juiste instantie of organisatie aan te kloppen. Als iemand zich minder eenzaam voelt, levert dat ook vaak gezondheidswinst op.â Volgens huisarts Heike is het meer dan alleen gezondheidswinst: âWe kunnen zo mensen meer in hun kracht zetten.â
Mevrouw Knevelman vindt het fijn dat de MFC zo dichtbij is, maar krijgt het wel een beetje benauwd daar. âHet is wat functioneel hĂš. Gelukkig is de cursusruimte wat lichter. Het zou wel leuk zijn als ze het gebouw een beetje opknappen.â Mevrouw Knevelman laat nog wat van haar eigen tekeningen zien â roodborstjes â en dan is het weer tijd voor een rondje om met haar rollator en hondje Robbie.
In sommige Groningse wijken gaat het niet goed. Bewoners hebben moeite om rond te komen, leven in een onveilige buurt, wonen in slechtere huizen, komen niet goed mee op school of het lukt ze niet om aan werk te komen. Dat vinden we onacceptabel. Daarom zetten we alles op alles om dit te verbeteren.